Rozbłysk klasy X3.3 i trzy słabsze zjawiska (05-06.11.13)

Aktywność słoneczna po kilku dniach ciszy ponownie wzrosła do umiarkowanego poziomu. Wszystko za sprawą powrotu na tarczę dawnej grupy plam 1861, obecnie o oznaczeniu 1890, która z każdym dniem zbliża się do centralnych części tarczy słonecznej.

Obszar aktywny 1890 pierwszy wtorkowy rozbłysk klasy M2.5 wygenerował o godz. 09:18 CET. Zjawisko mimo, że o charakterze impulsywnym, stowarzyszone było z koronalnym wyrzutem masy. Ze zdjęć można jednak zdecydowanie być pewnym, że wyrzut został skierowany daleko na południe i wschód od linii Słońce-Ziemia. O godz. 19:13 CET wystąpił drugi, słabszy tym razem rozbłysk klasy M1.0 z tego samego regionu. Zjawisko ponownie było krótkotrwałe - zakończyło się po czterech minutach i do wyrzutu koronalnego nie doszło.

Rozbłysk klasy M2.5 tuż po fazie maksymalnej, wraz ze zdjęciami z koronografów COR-2 sondy STEREO-B i LASCO C2 sondy SOHO. Materia została skierowana na południe i wschód od linii Słońce-Ziemia. (SDO/STEREO, SOHO)
Obszar aktywny 1890 - budowa z 05.11.2013 r. (SDO)

Obszar aktywny 1890 jest obecnie największym kandydatem do podniesienia aktywności. Z dniem dzisiejszym wykształcił on pole magnetyczne typu beta-gamma-delta i posiada zdolność emitowania rozbłysków klasy X. Szanse na takie zjawiska w najbliższych 24 godzinach wynoszą 20%, dla nieco słabszych zjawisk klasy M 50%. Obszar ten kontynuuje wędrówkę przez tarczę słoneczną już po raz drugi w czasie swojego istnienia - wcześniej jako obszar 1861 mogliśmy go obserwować przed trzema tygodniami. Na dzień dzisiejszy region ten nie wykazuje skłonności do zanikania, wręcz przeciwnie. Jego budowa ciągle ewoluuje, powstają w nim plamy o odmiennych biegunowościach, a w konsekwencji pozostaje on obszarem niestabilnym magnetycznie i mogącym emitować silne zjawiska. Aby te mogły być kierowane w stronę Ziemi, muszą jeszcze minąć około dwie-trzy doby, aby wraz z ruchem obrotowym obszar 1890 zbliżył się bardziej do centrum tarczy i był korzystniej skierowany względem Ziemi.

Pozostałe obszary aktywne są spokojne i nie wytwarzają silnych rozbłysków. Kolejne 48 godzin przynieść powinno kontynuację umiarkowanej aktywności słonecznej, z małą szansą na wzrost do wyższych poziomów za sprawą niewykluczonego prawdopodobieństwa rozbłysków klasy X z obszaru 1890. Liczba Wolfa z dniem dzisiejszym wynosi 151 i w dalszym ciągu pozostaje na stosunkowo wysokim poziomie jak na obecny cykl.

UPDATE (23:30 CET)
O godz. 23:12 CET w strefie obszaru 1890 wystąpił rozbłysk klasy X3.3 - najsilniejszy jak do tej pory w 2013 roku. To również trzeci najsilniejszy rozbłysk w całym 24. cyklu aktywności słonecznej (zobacz listę TOP-10). Zjawisko miało charakter impulsywny, zwykle wykluczający szanse na powstanie koronalnego wyrzutu masy, ale tym razem ze względu na energię rozbłysku wyrzut koronalny nastąpił. Ze zdjęć koronografów LASCO i COR2 na sondach SOHO i STEREO widać jednoznacznie, że materia została uwolniona daleko na południe od linii Słońce-Ziemia, a wyrzut nie przyczyni się do wzrostu aktywności geomagnetycznej.

W następnych 24 godzinach kontynuacja wzmożonej aktywności słonecznej z rosnącą szansą na kolejne silne rozbłyski klasy M / X z obszaru 1890. Za dwie doby jego skierowanie względem Ziemi będzie już korzystniejsze niż do tej pory.

UPDATE 06.11 (20:50 CET)
W środę o godz. 14:46 CET obszar aktywny 1890 wyemitował rozbłysk klasy M3.8. Zjawisko było impulsywne, kończąc się w mniej niż 10 minut po fazie maksymalnej, ale wytworzyło słaby koronalny wyrzut masy. Ze względu na niekorzystne położenie obszaru 1890 na tarczy oraz słabą rozległość wyrzutu, materia w całości została skierowana na południe i wschód od linii Słońce-Ziemia. Poniżej zdjęcie CME z koronografu LASCO-2 na sondzie SOHO, początkowy moment wyrzutu po rozbłysku i nagranie rozbłysku z efektowną erupcją z SDO w długości fali 304 Angstremów.

Czego możemy oczekiwać w kolejnych 24 godzinach? Aktywność kontynuowana będzie na umiarkowanym poziomie, z szansą na kolejne nieco silniejsze zjawiska. Patrząc jednak na ostatnie zdjęcia obszaru 1890 w świetle widzialnym, zauważalne są niestety pierwsze oznaki zanikania regionu. W ostatnich kilkunastu godzinach znikła część niewielkich plam po jego zachodniej krawędzi, w tym jedna o polu magnetycznym delta (zdjęcie z 06.11). W części wschodniej obszaru nadal pozostaje duża, silna plama typu delta, ale na dzień dzisiejszy jest to już tylko jedyna plama tego typu w całym obszarze. Wynikiem tego jest spadek poziomu tła promieniowania rentgenowskiego do niskiej klasy B (na poziomie B9), co z kolei jest drugą oznaką początku zanikania tej grupy plam, przynajmniej na dzień dzisiejszy. Sporadyczne rozbłyski klasy M z tego regionu będą mogły zachodzić tak długo, dopóki pozostanie w nim obecna plama typu delta. Szanse na pojedynczy rozbłysk klasy X uległy zmniejszeniu względem wczorajszego dnia do 10%.
Słabe CME zostało skierowane w całości poza Ziemię. (SOHO).
Początkowy moment wyrzutu koronalnego będącego efektem rozbłysku klasy M3.8. (SDO)
Rozbłysk klasy M3.8 i CME z obszaru aktywnego 1890. (SDO)

Komentarz do bieżącej aktywności słonecznej - Solar Update
Warunki aktywności słonecznej i zórz polarnych - Pogoda kosmiczna

Bądź na bieżąco ze zjawiskami astronomicznymi i zapleczem amatora astronomii - dołącz do stałych czytelników bloga na Facebooku!

Komentarze