Cztery rozbłyski klasy M (22-23.10.13)

W nocy z poniedziałku na wtorek doszło do kolejnego w tym miesiącu umiarkowanie silnego rozbłysku klasy M z jednego z ciekawszych obszarów aktywnych, jakie powstały na Słońcu w tym cyklu. Region aktywny 1875 stale ewoluuje i jest kandydatem do następnych podobnych lub silniejszych zjawisk.

Do pierwszego dzisiejszego zjawiska doszło o godz. 02:22 czasu polskiego. W maksimum rozbłysk osiągnął M1.0 w skali satelity GOES dla emisji rentgenowskiej. Rozbłysk był impulsywny - charakteryzował się krótkim czasem trwania i zanikł po około pięciu minutach. Jak to najczęściej bywa przy krótkotrwałych rozbłyskach dolnych poziomów klasy M, nie doszło do koronalnego wyrzutu masy. To zjawisko mimo swojej siły, nie będzie miało większego wpływu na magnetosferę. Był to pierwszy istotny pod względem energii rozbłysk od 17 października, a więc tym razem przerwa w umiarkowanie silnych zjawiskach nie była długa. O godz. 17:20 ten sam obszar aktywny wygenerował następny rozbłysk klasy M. Zjawisko w maksimum osiągnęło tę samą energię co rozbłysk poranny - M1.0, ale charakteryzowało się nieco dłuższym czasem trwania - zanikło 10 minut później. Po tym zjawisku doszło do koronalnego wyrzutu masy, jednak wygląda on na rozczarowujący. Gęstość uwolnionego wyrzutu jest na tyle niska, że jest on ledwo dostrzegalny na zdjęciach ze STEREO-B i mimo prawdopodobnie korzystnego skierowania względem Ziemi, nie przyczyni się on po ewentualnym uderzeniu w magnetosferę do znacznego wzrostu aktywności zórz polarnych. Zobacz animację CME. Model WSA-Enlil nie został jeszcze zaktualizowany po tym wydarzeniu, ale w tej chwili sądząc po zdjęciach ze STEREO-B nawet najsłabsza burza magnetyczna kategorii G1 jest mało prawdopodobna. O godz. 23:20 region doszło do trzeciego, tym razem najsilniejszego tego dnia rozbłysku klasy M4.2, któremu towarzyszył słaby wyrzut koronalny, ale efekty uderzenia spodziewanego 25 października nie powinny być znaczne. Zjawisko to trafia na dzień dzisiejszy na dziewiąte miejsce listy dziesięciu najsilniejszych rozbłysków 2013 roku.

Poranny rozbłysk klasy M1.0 z obszaru 1875 tuż po fazie maksymalnej (długość fali 131 Angstremów).
(SDO.)

Sprawcą wszystkich zjawisk był obszar aktywny 1875. W zaledwie dwie doby od pierwszych oznak jego istnienia, wykształcił on najbardziej niestabilny typ pola magnetycznego beta-gamma-delta za sprawą licznych plam, co czyni go kandydatem do kolejnych silnych rozbłysków. O ile takie wystąpią w najbliższych trzech dniach, jest niemal pewne, że mogą to być zjawiska geoefektywne, a więc kierowane w stronę Ziemi za sprawą bardzo korzystnego położenia grupy 1875 na tarczy słonecznej. Z dniem dzisiejszym region ten zbliżył się do centrum tarczy, a ponieważ dodatkowo znajduje się nieopodal słonecznego równika, jest on niemal idealnie skierowany w stronę naszej planety. Spragnieni zórz polarnych obserwatorzy powinni zatem trzymać kciuki, by w ciągu trzech najbliższych dni region 1875 wytworzył na tyle silny rozbłysk połączony obowiązkowo z wyrzutem koronalnym, aby aktywność zórz polarnych mogła wzrosnąć i by zjawisko mogło uwidocznić się bardziej rozlegle, niż wyłącznie nad wysokimi szerokościami geograficznymi.

Ewolucja grupy plam 1875 jest bardzo dynamiczna. W zaledwie dwie doby z niepozornej plamy powstała ich większa grupa, wiele z nich cechuje odmienna biegunowość, a to przekłada się na niestabilność całego obszaru i potęguje szanse na gwałtowniejsze zjawiska. Do tej pory dzisiejsze rozbłyski klasy M1.0 są jedynymi pod względem energii istotnymi zjawiskami z tego obszaru - czy więc region 1875 wykorzysta swój potencjał w najbliższych trzech dniach?

Nagranie formowania obszaru aktywnego 1875 w dniach od 19 do 21 października 2013 r. (SDO)

Póki co aktywność słoneczna pozostaje umiarkowana. Liczba Wolfa wynosi dzisiaj 179 i jest najwyższą od 17 maja - wówczas wskaźnik R osiągał poziom 198. Na tarczy znajduje się dziewięć obszarów aktywnych, z których na razie tylko 1875 posiada bardziej skomplikowane pole magnetyczne i zdolność emitowania silnych zjawisk. Szanse na kolejne rozbłyski w następnych 48 godzinach wynoszą 30%.

UPDATE 24.10 (13:40 CEST)
W godzinach wieczornych 23 października obszar 1875 wyemitował kolejny rozbłysk klasy M - maksimum o sile M2.7 przypadło na godz. 22:53 CEST. Zdjęcia z sond STEREO nie ukazują wyrzutu koronalnego po tym rozbłysku.

Komentarz do bieżącej aktywności słonecznej - Solar Update
Warunki aktywności słonecznej i zorzy polarnej - Pogoda kosmiczna

Komentarze