LIVE Solar Update (styczeń 2013)

Poniższe aktualizacje są archiwalne (styczeń 2013) i nie są już aktualne. Aby odczytywać bieżące informacje związane z aktywnością słoneczną, >>przejdź do tej podstrony<<.


31.01.13
STYCZNIOWA AKTYWNOŚĆ W ANIMACJI - wraz z końcem miesiąca zachęcam do przyjrzenia się zapętlonej animacji aktywności słonecznej z ostatnich czterech tygodni. Jak zatem Słońce zachowywało się w pierwszym miesiącu tego roku? Na tle całego miesiąca można mówić o niskiej aktywności, którą przerywały dosłownie na chwilę okresy aktywności umiarkowanej. Od 4 do 16 stycznia liczba Wolfa przekraczała 100, przez jedną dobę osiągając wartość nawet 196, kiedy to na tarczy można było dostrzec 14 obszarów aktywnych. Niestety znaczną większość z nich cechował spokój i pomimo większej ilości grup plam w porównaniu z poprzednim miesiącem, silniejsze zjawiska nie występowały. Doszło do pięciu słabych rozbłysków klasy M, z których pierwszy nastąpił po ponad pięciotygodniowej przerwie w takich zjawiskach. Największym obszarem aktywnym w styczniu (i jednocześnie jednym z największych w 24. cyklu słonecznym) była grupa 1654, która przez pewien czas posiadała rozpiętość 14-krotnie przekraczającą średnicę Ziemi. Obszar ten wykształcił w pewnym momencie zdolność wytwarzania rozbłysków klasy X, z czego "nie skorzystał" w praktyce. Początek roku przyniósł także kilka interesujących uściśleń ze strony NASA do obecnej prognozy cyklu słonecznego, o których wspomniałem w części uzupełniającej prognozy. Koniec stycznia przypomina jego początek - w drugi miesiąc roku wejdziemy w stanie niskiej aktywności słonecznej. Szans na większe zmiany w najbliższym czasie nie widać.




30.01.13
BARDZO NISKA AKTYWNOŚĆ - wraz z końcem miesiąca, aktywność słoneczna obniżyła się jeszcze bardziej. W ciągu ostatniej doby stopień emisji rentgenowskiej kilkukrotnie spadł do najniższej z możliwych klasy A, ogólna aktywność przeważnie zatrzymuje się na najniższych poziomach klasy B (poniższy wykres z ostatnich 6 godzin idealnie ukazuje opisywaną bardzo niską aktywność gwiazdy). Na tarczy widoczne są jedynie cztery bardzo drobne obszary aktywne, które nie posiadają zdolności wytwarzania nawet umiarkowanie silnych zjawisk. W najbliższych 48 godzinach prawdopodobieństwo rozbłysków klasy M szacuje się na nie więcej od 1%.


(SWPC).

28-29.01.13
CISZA TRWA - Rozpoczął się trzeci z rzędu tydzień bardzo niskiej aktywności słonecznej. Na tarczy można dostrzec zaledwie trzy bardzo niewielkie obszary aktywne, które nie wytwarzają silniejszych zjawisk, przez co aktywność rentgenowska utrzymuje się w najniższych poziomach klasy B. Za kilkanaście godzin zacznie wschodzić nowy region, który wytworzył się kilka dni temu po niewidocznej stronie gwiazdy. Póki co nie przewiduje się większych zmian w aktywności słonecznej.

26-27.01.13
NOWE PLAMY -  w północno-wschodniej części tarczy pomiędzy obszarami 1661 i 1662 formuje się nowa grupa plam, w dniu dzisiejszym pozbawiona jeszcze oficjalnej numeracji. Nowy obszar aktywny wykształcił się także w południowo-wschodniej części tarczy (1663), z kolei widoczny od kilku minionych dni obszar 1660 zachodzi na niewidoczną z Ziemi stronę gwiazdy. Niestety wszystkie z widocznych obszarów pozostają niezwykle spokojne, bez szans na wytwarzanie silniejszych rozbłysków. Stopień emisji rentgenowskiej za sprawą niewielu regionów aktywnych utrzymuje się w najniższych poziomach klasy B. Czy nowy tydzień przyniesie zmiany? Póki co aktywność słoneczna pozostaje niska.

25.01.13
UPDATE Z 25.01 - w aktywności słonecznej nic się nie zmienia. Nadal wszystkie obszary aktywne cechuje bardzo niewielka powierzchnia, a przy tym stabilność magnetyczna. Szanse na rozbłyski klasy M w ciągu najbliższych 48 godzin są nie większe od 5%. Stopień emisji rentgenowskiej utrzymuje się w najniższym poziomie klasy B. Dzisiejsza liczba Wolfa wynosi 60. Do końca tego tygodnia aktywność Słońca nadal będzie bardzo niska.


(SDO).

24.01.13
NISKA AKTYWNOŚĆ - obecnie dostrzegalne cztery grupy 1658, 1660, 1661 i 1662 są stabilne i nie posiadają zdolności wytwarzania silniejszych rozbłysków. Aktywność słoneczna przez najbliższe dni pozostawać będzie bardzo niska, stopień emisji rentgenowskiej utrzymuje się na ogół w najniższych poziomach klasy B.

23.01.13
GRUPA 1660 - obszar aktywny 1660 pomimo niewielkich rozmiarów, wykształcił pole magnetyczne typu beta-gamma osiągając zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M. Szanse na nie są jednak niewielkie, w ciągu kolejnej doby nie większe od 10%.

21-22.01.13
SPOKÓJ - wraz z zajściem obszaru 1654 stopień emisji rentgenowskiej spadł do niskich poziomów klasy B. Obszary 1658 i 1660 są stabilne i nie wytwarzają silniejszych zjawisk. Aktywność słoneczna w najbliższych dwóch dniach pozostawać będzie niska.


20.01.13

DOTARCIE CME - w niedzielę w nocy i nad ranem czasu polskiego do Ziemi dotarł słaby koronalny  wyrzut masy pochodzący z rozbłysku klasy C2.2 z niewidocznego już obszaru 1650. Uderzenie CME wywołało na kilka godzin burzę magnetyczną najniższego stopnia G1 w pięciostopniowej skali, a zasięg zórz polarnych ograniczył się do okołobiegunowych i wysokich szerokości geograficznych. Poniższe zdjęcia autorstwa Tima Nordströma zostały wykonane ostatniej nocy z Abisko w północnych regionach Szwecji. W następnych godzinach zasięg zjawiska nie ulegnie znacznemu zwiększeniu.


(Credit: Tim Nordström).
(Credit: Tim Nordström).

UPDATE Z 20.01 - aktywność słoneczna ponownie maleje, choć poprzednie dni pomimo kilku rozbłysków klasy M również trudno nazwać przejawem jakiejś większej aktywności. Obszar 1654 przechodzi na niewidoczną z Ziemi stronę Słońca, obszar 1658 od kilkunastu godzin wykazuje tendencję do zmniejszania powierzchni. Region 1660 jest stabilny pod względem pola magnetycznego jak i wyjątkowo małej powierzchni. W najbliższych kilku dniach aktywność najpewniej będzie utrzymywać się w niskich poziomach, prawdopodobieństwo rozbłysków klasy M wynosi zaledwie 5%. Liczba Wolfa wynosi 46.


(SDO).

18-19.01.13
1654 ZANIKA - obszar aktywny 1654 zaczął wykazywać tendencję do zmniejszania swojej powierzchni. Pole magnetyczne regionu (beta-gamma) pozwala wprawdzie na rozbłyski klasy M, ale ich prawdopodobieństwo na kolejną dobę zostało zmniejszone do 20%. Liczba Wolfa wynosi 74.

17.01.13
SPOKÓJ W GRUPIE 1654 - pomimo najbardziej skomplikowanego typu pola magnetycznego obszaru aktywnego 1654, aktywność w tym regionie pozostaje niska. Nadal istnieje teoretyczna możliwość rozbłysków klasy X z tego obszaru w najbliższym czasie, ale prawdopodobieństwo ich wystąpienia zmalało do 5%. Po raz pierwszy od 4 stycznia liczba Wolfa ponownie spadła poniżej 100 i wynosi 62.


16.01.13

POWOLNE CME - kilkanaście minut po godz. 20:00 CET doszło do słabego, ale rozległego czasowo rozbłysku klasy C2.2. Zjawisku z grupy 1650 w pobliżu południowo-zachodniej krawędzi towarzyszył słaby koronalny wyrzut masy, który w większości nie został skierowany w Ziemię. Jego niewielka część może dotrzeć do ziemskiego pola magnetycznego 19-20 stycznia, wywołując zorze głównie na wysokich szerokościach geograficznych.

UPDATE Z 16.01 - obszar aktywny 1654 ponownie zaczął wykazywać tendencję do zwiększania powierzchni, ponadto wykształcił najbardziej niestabilny typ pola magnetycznego (beta-gamma-delta) i posiada zdolność wytwarzania rozbłysków najwyższej klasy X (10% szans na kolejne 24 godziny). Każdy taki rozbłysk w dniu dzisiejszym byłby z bardzo dużym prawdopodobieństwem kierowany w stronę Ziemi. Stopień emisji rentgenowskiej jednak zauważalnie spadł, utrzymując się przeważnie poniżej klasy C. Obszar 1652, który wytworzył pierwszy w tym roku rozbłysk klasy M w dniu 5 stycznia, znajduje się już przy północno-zachodniej krawędzi i nie wytwarza silnych zjawisk. Nowy region 1658 w południowo-wschodniej części tarczy wykazuje tendencję do rozwoju. Liczba Wolfa wynosi 120.

Przypominam, że kluczowe warunki aktywności słonecznej, zatem również stopień emisji rentgenowskiej, można śledzić w bieżąco aktualizowanych grafikach na podstronie Pogoda kosmiczna.


Złożoność pętli magnetycznych w obszarze aktywnym 1654. Długość fali 171 angstremów (daleki ultrafiolet). (SDO).
(SDO).

14-15.01.13
SPADEK AKTYWNOŚCI - po wczorajszych rozbłyskach klasy M1.7 i M1.0, aktywność grupy plam 1654 zmalała do niskich i umiarkowanych poziomów, nie przekraczając dzisiaj rozbłysków klasy C6.5. Prawdopodobieństwo kolejnych rozbłysków klasy M na kolejne 24 godziny wciąż wynosi 65% (10% dla rozbłysków klasy X).

13.01.13
AKTYWNA GRUPA 1654 - aktywność obszaru 1654 pozostaje umiarkowana. Obszar ten wytworzył w nocy z soboty na niedzielę i w niedzielę rano dwa rozbłyski dolnych poziomów klasy M (opracowanie zjawisk wieczorem na blogu). Prawdopodobieństwo kolejnych rozbłysków klasy M wzrosło do 65%, do 10% zaś dla klasy X. Wraz z większym prawdopodobieństwem kolejnych rozbłysków, rośnie również szansa na ich geoefektywność. Obszar 1654 zbliżył się bowiem do centralnych części tarczy słonecznej - jego rozpiętość 14-krotnie przekracza średnicę Ziemi (grupa wykazuję już tendencję do zmniejszania powierzchni).


(SDO).

11-12.01.13
ROZBŁYSKI M1.2 i M1.0 - obszar aktywny 1654 wytworzył dzisiaj już dwa rozbłyski klasy M. Opracowanie zjawisk wieczorem na blogu. Obszar 1654 wciąż się rozbudowuje, obecnie wykształcił pole magnetyczne typu beta-gamma (zdolność emitowania rozbłysków klasy M) i nadal ewoluuje. W chwili obecnej rozpiętość regionu przekracza 7-krotnie średnicę Ziemi. Szanse powstania kolejnych rozbłysków klasy M w ciągu najbliższej doby wynoszą 50% (5% dla klasy X). Na razie jednak region ten znajduje się jeszcze zbyt blisko wschodniej krawędzi, by wytwarzane przez niego zjawiska były kierowane w stronę Ziemi.


(SDO).
10.01.13
UPDATE Z 10.01 - liczba Wolfa utrzymuje się wciąż powyżej progu 100 i wynosi 153. Stopień emisji rentgenowskiej nieco wzrósł wraz z ukazaniem się grupy 1654, która nadal ewoluuje - obecnie jej rozpiętość 4-krotnie przekracza średnicę Ziemi. Pole magnetyczne grupy jest jednak stabilne i teoretycznie silniejsze rozbłyski z tego obszaru są na razie bardzo mało prawdopodobne. Obszar 1652 posiada zdolność emitowania flar klasy M, jednak zaczął już zanikać, nie emitując podczas ostatnich dni żadnych istotniejszych rozbłysków. Pozostałe obszary aktywne są stabilne. Prawdopodobieństwo rozbłysków klasy M w ciągu najbliższej doby (głównie za sprawą zanikającej grupy 1652) wynosi 40%.


(SDO).

09.01.13
UZUPEŁNIENIE PROGNOZY 24. CYKLU - Instytut Fizyki Słońca agencji NASA wydał kilka aktualizacji co do prognozy opublikowanej w listopadzie 2012 roku. Przeczytaj uzupełnienia.

OBSZAR 1654 - w pierwszych godzinach środy wyłoniła się już w całości kolejna grupa plam zza wschodniej krawędzi tarczy. Obszar 1654 jest nowym regionem, jaki wytworzył się w ostatnich dniach po niewidocznej z Ziemi stronie Słońca i już dziś wygląda na region o dość dużej rozpiętości. Pole magnetyczne regionu póki co jest stabilne. Zdjęcia w miękkim rentgenie wykazują największą emisję tego promieniowania z grupy 1654 wobec wszystkich innych widocznych na tarczy. Być może obszar ten wykształci zdolność do wytwarzania silniejszych rozbłysków w następnych dniach. Pozostałe regiony nie zmieniają aktywności, grupa 1652 wciąż posiada pole beta-gamma i zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M.


(SDO).

08.01.13
WOLF 196 - w dniu dzisiejszym liczba Wolfa osiągnęła wartość 196, co jest trzecim wynikiem w 24. cyklu aktywności słonecznej. Wyższe wartości przypadły tylko 02.10.2011 roku (207) i 10.11.2011 roku (220). Zza wschodniej krawędzi wyłania się kolejny obszar aktywny, o którego nadejściu pisałem 5 stycznia (1654). Za następne dwie doby wzejdzie dawny obszar 1633. Zgodnie z przypuszczeniami, obszar 1652 wykształcił bardziej niestabilny typ pola magnetycznego (beta-gamma) i posiada zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M. Szanse na ich wystąpienie w ciągu najbliższej doby wynoszą wciąż 35%. Pozostałe obszary są stabilne i wytwarzają jedynie nieistotne rozbłyski dolnych poziomów klasy C, przez co pomimo licznych grup plam, ogólna aktywność pozostaje niska.


(SDO).

07.01.13
DUŻO PLAM, ALE AKTYWNOŚĆ NISKA - choć na tarczy słonecznej możemy obserwować jedną z wyższych ilości obszarów aktywnych w tym samym czasie podczas obecnego cyklu, aktywność słoneczna pozostaje niska. Obecnie wszystkie obszary posiadają stabilne pola magnetyczne i nie wytwarzają silniejszych rozbłysków od dolnych poziomów klasy C. Teoretycznie szansa na flary klasy M w ciągu najbliższej doby wynosi 35%, największe prawdopodobieństwo ich wyemitowania można oczekiwać ze strony grup w pobliżu północno-wschodniej krawędzi. Obecnie posiadają one pole magnetyczne typu beta (zarówno 1652 i 1653), ale obszary te nadal ewoluują i niewykluczone, że z biegiem dni wykształcą bardziej niestabilne pola.


(SDO).

05-06.01.13
DWANAŚCIE OFICJALNYCH OBSZARÓW PLUS DWA KOLEJNE - pierwszy raz od wielu miesięcy na tarczy, grupy plam pojawiły się tak licznie. Obecnie można dostrzec 12 oznaczonych już obszarów aktywnych, kolejny zza wschodniej krawędzi powinien wzejść w ciągu dwóch dni, nowo powstające w pobliżu krawędzi NE jeszcze nie mają przypisanej numeracji. Póki co teoretycznie zdolność wytwarzania silniejszych rozbłysków posiada tylko obszar 1640 i ten w pobliżu krawędzi NE; szansa na rozbłyski w najbliższych 24 godzinach - klasy X: 5%, klasy M: 25%). Pozostałe obszary są stabilne, ale zdjęcia grup plam w miękkim rentgenie wskazują możliwość nieco większej aktywności obszarów w pobliżu wschodniej krawędzi. Liczba Wolfa wynosi dzisiaj 167. O ile tendencja taka się utrzyma, możliwe że w dniu jutrzejszym na tarczy odnotujemy jedną z wyższych ilości "oficjalnych" regionów aktywnych w 24. cyklu aktywności słonecznej. Niestety poza obszarem 1640 i tym wschodzącym zza krawędzi NE, inne grupy nie są obecnie zdolne wytwarzać silnych zjawisk.


(SDO).

PIERWSZY M-ROZBŁYSK OD 28.11.12 - zgodnie z prognozami doszło dzisiaj do rozbłysku klasy M1.7 - był to pierwszy taki rozbłysk od 28 listopada ubiegłego roku. Sprawcą flary był nowy obszar wschodzący zza północno-wschodniej krawędzi tarczy. Opracowanie zjawiska jeszcze dziś na blogu.


04.01.13

SZANSA NA ZMIANY? - obszar aktywny 1640 wykształcił najbardziej niestabilny typ pola magnetycznego (beta-gamma-delta) i posiada teoretyczną zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M lub X. Szanse ich wystąpienia w ciągu najbliższej doby szacuje się na 15%. Obecnie obszar ten wytwarza bardzo słabe rozbłyski dolnych poziomów klasy C. Grupa ta zmierza jednak już do północno-zachodniej krawędzi, więc w przypadku zaistnienia silniejszych rozbłysków, szanse na ich geoefektywność i skierowanie ku Ziemi, maleją z każdą dobą. Pola pozostałych grup plam są obecnie stabilne. Po raz pierwszy od kilku tygodni liczba Wolfa przekroczyła próg 100 i wynosi 116. Cztery nowe obszary są w początkowym etapie rozwoju i nie posiadają jeszcze oficjalnej numeracji. Zza wschodniej krawędzi wzejdą niebawem kolejne obszar aktywne, które powstały kilka dni temu po niewidocznej z Ziemi stronie Słońca. Być może w najbliższych dniach czeka nas przełamanie tej najdłuższej od początku ubiegłego roku ciszy.


(SDO).
03.01.13
SZÓSTY TYDZIEŃ CISZY - z dniem dzisiejszym rozpoczął się szósty z rzędu tydzień bardzo niskiej aktywności słonecznej. Ostatni rozbłysk klasy M miał miejsce 28 listopada i od tego czasu na Słońcu nie doszło do żadnych istotniejszych wydarzeń. Wprawdzie liczba Wolfa jest dziś na poziomie 90 za sprawą sześciu obszarów aktywnych, to stopień emisji rentgenowskiej zamyka się w niskich poziomach klasy B. Najdłuższa przerwa w silniejszych rozbłyskach od początku ubiegłego roku trwa i nadal nie widać oznak mogących zwiastować szybką zmianę sytuacji.

Powiązane: Miesiąc bez silniejszych rozbłysków słonecznych (28.12.2012)

02.01.13
UPDATE Z 02.01 - aktywność słoneczna pozostaje niska. Najwiekszy obecnie obszar aktywny (1640), widoczny w dniu dzisiejszym jest już w punkcie połowy swojej wędrówki przez tarczę Słońca. W ostatnich dniach pole magnetyczne w tym obszarze zaczęło stawać się silniejsze, a sama grupa plam szybko ewoluuje, choć na tym jej aktywność póki co się kończy. Liczba Wolfa zbliżyła się do 100 (dzisiaj wynosi 99), ale dzieje się tak za sprawą grup plam o niewielkiej powierzchni. Prawdopodobieństwo wystąpienia silniejszych rozbłysków w ciągu kolejnych 24 godzin jest niskie i wynosi 10%.


(SDO).
01.01.13
CICHY POCZĄTEK ROKU - tak, jak pożegnaliśmy 2012 rok, tak witamy 2013. Aktywność słoneczna pozostaje niska, pomimo większej ilości obszarów aktywnych. Na dzień dzisiejszy wszystkie grupy plam posiadają stabilne pola magnetyczne i nie wytwarzają silniejszych rozbłysków.



Wyjaśnienie: solar upadte - aktualizowane na bieżąco krótkie komunikaty o ostatnich zjawiskach na Słońcu i wszelkich wydarzeniach związanych z pogodą kosmiczną. Co kilka dni* "apdejty" są zerowane i publikowane od początku, bez archiwizacji jak w przypadku pozostałych artykułów. Komunikaty te mają na celu zwięzłe określenie obecnej sytuacji i zapewnienie czytelnikom rozeznania, czego można się spodziewać w najbliższym czasie z zakresu aktywności słonecznej i pogody kosmicznej.
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym.

Komentarze