LIVE Solar Update (lipiec 2013)

Poniższe aktualizacje nie są już aktualne (lipiec 2013). Aby odczytywać bieżący komentarz dotyczący aktywności słonecznej, kliknij >> w ten odnośnik<<.

31.07.13
LIPCOWA AKTYWNOŚĆ W ANIMACJI - wraz z końcem miesiąca czas na ukazanie aktywności plamotwórczej z tegorocznego lipca. Jak można zauważyć na zapętlonej animacji składającej się z 31 zdjęć Słońca wykonanych od 1 do 31 lipca, tylko dwie grupy plam okazały nieco się bardziej rozbudowane (1785/1787), głównie na początku miesiąca - wówczas doszło do rozbłysku klasy M1.5 z  grupy 1785. O ile środa nie przyniesie podobnego wydarzenia, rozbłysk klasy M1.5 z 3 lipca będzie zaledwie jedynym silniejszym takim zjawiskiem w całym lipcu. Przez większą część miesiąca tarcza "ozdobiona" była niewielkimi plamami i grupami plam, które nie wytwarzały silniejszych rozbłysków, mogących podnieść szanse na rozległe zorze polarne. Pomimo zbliżenia się o kolejny miesiąc do początku okresu maksimum cyklu (teoretycznie), silniejszych zjawisk powinno przybywać - nawet w tak słabym cyklu. Jaki będzie więc sierpień? Utrzyma się tendencja malejącej aktywności, czy wreszcie dokonają się większe zmiany z naszym Słońcem? Od jutra będziemy się o tym przekonywać - komentarz w zakładce Solar Update zostanie wyzerowany 1 sierpnia w godzinach wieczornych.

(SDO).

30.07.13
UPDATE Z 30.07 - aktywność słoneczna pozostaje niska. Wszystkie grupy plam widoczne na tarczy są stabilne i nie wytwarzają silnych rozbłysków. W najbliższych 48 godzinach kontynuacja niskiej aktywności, z niewielką szansą na pojedynczy silniejszy rozbłysk z obszaru 1800. Liczba Wolfa wynosi 97.

(SDO).

27-29.07.13
DWA WYRZUTY CME - w piątek wieczorem (26.07) doszło do dwóch koronalnych wyrzutów masy - oba związane były z erupcjami protuberancji. Pierwszy z nich miał miejsce w pobliżu południowo-zachodniej krawędzi - uwolniona materia nie została zatem skierowana ku Ziemi. Drugie CME miało miejsce krótko po pierwszym około 22:00 CEST - tym razem erupcja protuberancji zaszła między obszarem aktywnym 1800 w części SW a 1805 w części około centralnej tarczy. Jest niewielkie prawdopodobieństwo, że wyrzut w pewnej części jest skierowany ku Ziemi - zdjęcie (jednak większość materii oceniając po danych z sond STEREO-A i SOHO została skierowana na południe i południowy zachód od linii Słońce-Ziemia). Dotarcie ewentualnej części CME może (choć nie musi) nastąpić 29-30 lipca, z pewną szansą na wywołanie burzy magnetycznej stopnia G1/Kp=5 na obszarach biegunowych i wysokich szerokościach geograficznych.

26.07.13
CISZA TRWA - z widocznych grup plam, tylko 1800 posiada bardziej skomplikowane pole magnetyczne beta-gamma, ze zdolnością emitowania silniejszych rozbłysków klasy M, mimo to wciąż pozostaje spokojna. Pozostałe obszary aktywne nie wytwarzają silniejszych rozbłysków. Aktywność słoneczna w następnych 48 godzinach pozostawać będzie na niskim poziomie, z niewielką szansą na pojedynczy rozbłysk klasy M. Liczba Wolfa 71.

24-25.07.13
UPDATE Z 24.07 - w najbliższym czasie zmian na Słońcu nie widać. Obszar aktywny 1793 w północno-zachodniej części tarczy zanika, 1800 jest stabilna i spokojna w swoim istnieniu, spokojna zdaje się też być nowa grupa 1801 wyłaniająca się zza północno-wschodniej krawędzi tarczy. Szanse na silniejsze rozbłyski w następnych 48 godzinach są zredukowane do minimum, poziom emisji rentgenowskiej nieustannie utrzymuje się w dolnych poziomach prawie najniższej klasy B. Ostatni silniejszy rozbłysk miał miejsce dokładnie trzy tygodnie temu, (M1.5 z 3 lipca) lecz był on i tak nieistotny dla Ziemi. Liczba Wolfa 84.

(SDO).

22-23.07.13
NISKA AKTYWNOŚĆ - z nowym tygodniem aktywność słoneczna pozostaje niska. Na tarczy znajdują się zaledwie dwa obszary aktywne - 1793 i 1800, które nie emitują silniejszych rozbłysków, mimo że pierwszy z nich taką możliwość posiada od kilku dni. Liczba Wolfa spadła do 49, w najbliższych 48 godzinach kontynuacja niskiej aktywności z niewielką szansą na pojedynczy silniejszy rozbłysk.

ROZLEGŁE CME ZA ZACHODNIĄ KRAWĘDZIĄ - zdjęcia z sondy STEREO ujawniły porankiem 22 lipca rozległy koronalny wyrzut masy (CME) po niewidocznej z Ziemi stronie Słońca. Wyrzut był następstwem prawdopodobnie silniejszego rozbłysku z któregoś z obszarów aktywnych po drugiej stronie Słońca. Z powodu lokalizacji źródła wydarzenia, CME nie zostało skierowane w kierunku Ziemi - zatem szans na rozległe zorze polarne w najbliższej przyszłości nadal nie widać.

(STEREO-B).

20-21.07.13
UPDATE Z 20.07 - aktywność słoneczna pozostaje niska. Z widocznych obecnie grup plam, tylko 1793 w pobliżu centrum tarczy posiada zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M, z przywileju tego jednak nie korzysta. Inne obszary są spokojne. Szanse na silniejszy rozbłysk klasy M / X w najbliższych 48 godzinach są zmniejszone do 15%. Liczba Wolfa wynosi 94.

(SDO).

19.07.13
SPOKÓJ W MAGNETOSFERZE I NA SŁOŃCU - z piątkowym popołudniem wciąż nie widać oznak, które jasno by potwierdziły uderzenie CME spodziewane poprzedniego wieczoru. Prędkość wiatru słonecznego w magnetosferze wzrosła obecnie do około 600 km/sek., rosnące wartości są jednak najpewniej spowodowane docieraniem wiatru z dziury koronalnej, o jakiej wspominałem we wczorajszym komentarzu. Dzisiaj również znajduje się ona w dobrej pozycji, by emitowany przez nią wiatr kierowany był w naszą stronę i w dniach 22-23 można spodziewać się zaburzeń pola magnetycznego na poziomie Kp=4/5. Na samej tarczy słonecznej również panuje spokój, mamy siedem obszarów aktywnych, a liczba Wolfa wynosi 113. Wszystkie grupy plam są jednak stabilne i nie emitują jak dotychczas silniejszych rozbłysków. 

18.07.13
CME NADCIĄGA? - od kilku godzin satelita ACE rejestruje rosnącą ilość, gęstość i prędkość wiatru słonecznego, związaną z prawdopodobnym uderzeniem CME uwolnionym 16 lipca. Dotarcie wyrzutu może nastąpić w najbliższych godzinach, z ewentualnością wywołania burzy magnetycznej stopnia G1/Kp=5 (zorze polarne możliwe na biegunach i wysokich szerokościach geograficznych).

(SWPC).

DZIURA KORONALNA - w centrum tarczy wykształciła się kolejna dziura koronalna widoczna na zdjęciach z SDO z instrumentu AIA193, otwierająca drogę wiatru słonecznemu do ciągłego wydostawania się w przestrzeń, a za sprawą bliskości centrum tarczy także i podążania wiatru w stronę Ziemi. Zobacz zdjęcie dziury z 18 lipca. Porcja wiatru z 18 lipca powinna osiągnąć naszą planetę 20-21 lipca - wówczas możliwa burza magnetyczna stopnia G1, z mniejszym prawdopodobieństwem G2.

16-17.07.13
CME NA PÓŁNOCNO-ZACHODNIEJ KRAWĘDZI - w godzinach popołudniowych czasu polskiego doszło do koronalnego wyrzutu masy (CME) na południowo-zachodniej krawędzi tarczy. Z tego względu, znaczna większość materii została skierowana na północ i zachód, od linii Słońce-Ziemia. Istnieje jednak szansa, że niewielka część wyrzutu muśnie Ziemię 18 lipca około godz. 18:00 UT (20:00 CEST). Model CME opracowany przez instytut ISWA wskazuje na ewentualność dotarcia drobnej części wyrzutu do Ziemi, z małą szansą wywołania słabej burzy magnetycznej G1 po uderzeniu CME. Zobacz zdjęcie CME | model ruchu CME w przestrzeni.

MAŁA, ALE POTENCJALNIE SILNA 1791 - grupa plam 1791 jest obecnie najmniejszą widoczną grupą na tarczy i wygląda na niepozorną (zdjęcie SDO). Mimo to, składa się ona z plam o różnych konfiguracjach magnetycznych, dzięki czemu z ogólnym polem typu beta-gamma-delta może emitować rozbłyski klasy X. Gdyby takie zjawiska wystąpiły w najbliższych 48 godzinach (szanse niewielkie), to z dużym prawdopodobieństwem kierowane by były w stronę Ziemi dzięki przebywaniu grupy 1791 w pobliżu centralnych części tarczy.

Obszar 1793 w pobliżu północno-wschodniej krawędzi wykazuje tendencję do rozbudowy i już dziś posiada pole typu beta-gamma ze zdolnością emitowania rozbłysków klasy M. W godzinach porannych w jego strefie doszło do wyrzutu koronalnego, który przez bliskość plam względem krawędzi, nie został wyemitowany w stronę Ziemi. Ogólna aktywność słoneczna pozostaje niska.

15.07.13
UPDATE Z 15.07 - aktywność słoneczna pozostaje niska. Grupy 1785 i 1787 zanikły, nowa grupa 1791 w centrum południowej półkuli jest stabilna i nie wytwarza silnych rozbłysków. Zza północno-wschodniej krawędzi wyłonił się również nowy obszar aktywny 1793 - ten jak inne grupy pozostaje spokojny. W najbliższych 48 godzinach kontynuacja spokoju, z małą szansą na pojedynczy rozbłysk klasy M / X z któregoś z obszarów aktywnych. Liczba Wolfa wynosi 88.

(SDO).

13-14.07.13
CISZA - aktywność słoneczna pozostaje niska. W południowo-wschodniej części tarczy powstaje nowa grupa plam 1791, która na razie jest spokojna. Obszar 1785 praktycznie zanikł, obszar 1787 zbliżywszy się do południowo-zachodniej krawędzi niemal również przestał istnieć i w kolejnych godzinach przestanie być widoczny. Liczba Wolfa wynosi 87. Szanse na silniejsze rozbłyski w najbliższych 48 godzinach są zmniejszone do 10%. 13 i (lub) 14 lipca możliwa słaba burza magnetyczna G1 na skutek dotarcia niewielkiego wyrzutu koronalnego z jednego z nieistotnych rozbłysków ostatniego tygodnia.

11-12.07.13
NISKA AKTYWNOŚĆ - pomimo teoretycznej zdolności emitowania silnych rozbłysków ze strony obszarów 1785 i 1787, aktywność pozostaje niska. W godzinach porannych poziom zaburzeń pola magnetycznego wzrósł na krótki okres do poziomu słabej burzy magnetycznej G1, ale obecnie aktywność geomagnetyczna uległa zmniejszeniu. Grupy 1785 i 1787 wykazują skłonność do zanikania i zapewne przestaną istnieć krótko po zajściu na niewidoczną z Ziemi stronę Słońca. Liczba Wolfa 76. W najbliższych godzinach kontynuacja niskiej aktywności z umiarkowanym prawdopodobieństwem pojedynczego rozbłysku klasy M / X z zanikających grup 1785 lub 1787.

10.07.13
1785 ZANIKA - jedna z większych grup plam ostatnich tygodni - 1785 - kontynuuje zanikanie. Pomimo niestabilnego pola magnetycznego umożliwiającego wytwarzanie silnych rozbłysków, region ten poprzestaje na nieistotnych rozbłyskach klasy C. Grupa 1787 z polem typu beta-gamma może emitować rozbłyski klasy M, ale podobnie jak jej sąsiadka, pozostaje spokojna.  W kolejnych 24 godzinach aktywność słoneczna nadal będzie utrzymywać się na niskim poziomie, z umiarkowaną szansą na pojedynczy silniejszy rozbłysk z obszaru 1785 lub 1787. Liczba Wolfa 98.

SŁABA BURZA MAGNETYCZNA - od kilku godzin trwa burza magnetyczna najniższego stopnia G1 z indeksem Kp na poziomie 5. Zasięg zórz polarnych ogranicza się do biegunów i wysokich szerokości geograficznych. Burzę wywołał niewielki wyrzut koronalny z jednego z nieistotnych rozbłysków klasy C w ostatnich dniach, który dotarł do Ziemi ostatniej nocy. Uderzenie było słabe i w najbliższych godzinach burza prawdopodobnie zacznie zanikać.

Update 18:40 CEST: Aktywność geomagnetyczna ulega zmniejszaniu. Obecnie poziom zaburzeń ziemskiego pola magnetycznego zmalał do Kp=4, a więc poniżej poziomu słabej burzy magnetycznej.

09.07.13
UPDATE Z 09.07 - aktywność słoneczna pozostaje niska. Na tarczy znajdują się obecnie cztery obszary aktywne: dwa z nich - 1785 i 1787 posiadają niestabilne pole magnetyczne beta-gamma-delta i zdolność wytwarzania silnych rozbłysków klasy X. Każde takie zjawisko w ciągu najbliższych 48 godzin ma duże szanse być kierowane w Ziemię dzięki przebywaniu tych grup plam w pobliżu centralnych części tarczy. Niestety dotychczas praktyka nie pokrywa się z teorią i wszystkie grupy są spokojne. Pomimo tej ciszy, szanse na silne rozbłyski wciąż są podwyższone. Liczba Wolfa wynosi 143.

(SDO).

06-08.07.13
SZANSA NA ROZBŁYSKI - grupa plam 1785 (zdjęcie SDO z 6 lipca) wciąż posiada skomplikowane pole magnetyczne (beta-gamma-delta) i tym samym zdolność emitowania silnych rozbłysków. Na następną dobę prognozy zwiększają szanse na rozbłyski klasy M do 55%, na rozbłyski klasy X - 10%. Każde takie zjawisko ze strony obszaru 1785 może być geoefektywne i kierowane w stronę Ziemi. Poza grupą 1785, również 1787 posiada zdolność wytwarzania rozbłysków klasy M, ten obszar znajduje się jednak jeszcze zbyt blisko wschodniej krawędzi, by emitowane zjawiska były kierowane w stronę Ziemi.

NIESTABILNE POLE - od kilku godzin obserwowana jest rosnąca aktywność geomagnetyczna na wysokich szerokościach geograficznych. Obecnie pole magnetyczne jest niestabilne (Kp=4). Możliwy wzrost aktywności do poziomu słabej burzy magnetycznej G1 (Kp=5) w najbliższych godzinach, z zorzami polarnymi na wysokich szerokościach geograficznych.

05.07.13
BETA-GAMMA-DELTA 1785 - jedna z większych grup plam ostatnich miesięcy - grupa 1785, wykształciła skomplikowane pole magnetyczne typu beta-gamma-delta i posiada potencjał do wytwarzania rozbłysków klasy X. Grupa 1787 tuż pod 1785 z polem typu beta-gamma może emitować nieco słabsze, choć też silne rozbłyski klasy M. towarzyszące ewentualnym rozbłyskom wyrzuty koronalne musiałby być rozległe, by już dziś ich część była kierowana w stronę Ziemi. Korzystniejszą pozycję na tarczy do wywoływania zjawisk geoefektywnych grupy te osiągną w kolejne dwie doby. Liczba Wolfa wynosi 109.

(SDO).

04.07.13
AKTYWNOŚĆ 1787 WZRASTA - aktywność obszaru 1787 w pobliżu dużej grupy 1785 wzrasta. O godz. 20:54 CEST wyemitował on słaby rozbłysk klasy C5.9, zaś o 21:44 klasy C6.8. Takie coraz częstsze wzrosty świadczą często o możliwości wystąpienia silniejszego rozbłysku (klasy M, niekiedy X) w następnych godzinach. Przez najbliższe 3 dni, takie zjawiska będą jeszcze dla Ziemi mało istotne, ze względu na niekorzystne skierowanie grupy 1787 względem nas.

POWOLNE CME NA PIĄTEK - w piątek 5 lipca spodziewane jest słabe uderzenie wolno poruszającego się koronalnego wyrzutu masy, który na początku tego tygodnia został uwolniony w naszym kierunku, a wystąpił po jednym z kilku słabych rozbłysków klasy C. Możliwy wzrost aktywności geomagnetycznej na biegunach i wysokich szerokościach geograficznych z burzą stopnia G1 na 5 lub 6 lipca.

03.07.13
ROZBŁYSK M1.5 - 3 lipca o godz. 09:08 CEST doszło do pierwszego silniejszego rozbłysku słonecznego w tym miesiącu. Zjawisko wygenerowała grupa plam w pobliżu południowo-wschodniej krawędzi tarczy - wyrzut koronalny zaistniał, ale nie został skierowany w naszą stronę. Pełny tekst.

01-02.07.13
UPDATE Z 01.07 - aktywność słoneczna z początkiem lipca pozostaje niska. Na tarczy znajdują się wprawdzie dwie grupy plam o polu magnetycznym beta-gamma i zdolności emitowania rozbłysków klasy M (1780 i 1781), ale i tym razem na teorii się kończy, w praktyce grupy te pozostają spokojne. Zza wschodniej krawędzi z niewielkim odchyleniem ku południu wschodzą dwa inne obszary aktywne - dawna grupa 1768 oraz nowy region tuż pod nią, który powstał po niewidocznej stronie Słońca w ostatnich dniach. W najbliższych dniach przekonamy się jak te dwie grupy podniosą aktywność i czy w ogóle ją zwiększą. Na razie wraz z pierwszymi godzinami ich wyłaniania się zza krawędzi, nie rejestruje się wzrostów promieniowania rentgenowskiego nawet do klasy C, a typowa aktywność zamyka się w niskiej, nieistotnej klasie B. Liczba Wolfa wynosi 85.

(SDO).

>>Archiwum LIVE Solar Update (czerwiec 2013)

---

Wyjaśnienie: solar update - aktualizowane na bieżąco krótkie komunikaty o ostatnich zjawiskach na Słońcu i wszelkich wydarzeniach związanych z pogodą kosmiczną. Co miesiąc* "apdejty" są zerowane i publikowane od początku miesiąca. W przypadku okresów niskiej aktywności słonecznej, aktualizacje ukazują się co 2-4 dni, w przypadku podwyższonej aktywności raz lub kilka razy dziennie. Komunikaty te mają na celu zwięzłe określenie obecnej sytuacji i zapewnienie czytelnikom rozeznania, czego można się spodziewać w najbliższym czasie z zakresu aktywności słonecznej i pogody kosmicznej.
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.